Пишува Елизабета Филипоска
Јас знам многу малку за поезија. Не сум напишала песна и мојот израз не е поетски. Сметав дека поезијата говори само за љубов кон саканите, татковината, можеби и за напуштените или осамените…
Но, дека само во еден час може толку многу, едноставно, динамично, природно и суптилно, префинето, истенчено и лесно, да се опише културата, традицијата, историјата, на еден народ, да се опише чувството како треба да се почитува и негува националниот идентитет и вербата, да се осознае вредноста на зборот и убавината на дијалектите преку кои се раскажува и почитува времето на творештвото и културата на еден народ, но и да се пренесе поврзаноста и почитта кон други народи – искрено, сето ова да „застане“ во едно, не очекував од поетска, книжевна вечер.
Дојдов на настанот КНИЖЕВЕН ПЕРФОРМАНС НА ВЛАСТА ЦЕНИЌ во ЈОУ ГРАДСКА БИБЛИОТЕКА „БОРКА ТАЛЕСКИ“ – ПРИЛЕП сметајќи дека тоа нема да биде ништо поразлично од стадардни поетски читање, како и на сите вообичаени поетски дружби – се читаат песни и се аплаудира на авторот за неговиот труд итн.
Но, енергијата, перформансот исполнет со музички и гласовни елементи од други поети, (пуштени преку телефон),со актерска осмислена сцена, српскиот поет, новинар, книжевник, водител, Власта Н. Цениќ , познат по своето творештво за деца, на мајсторски начин ја одигра својата улога и ја освои прилепската публиката, која за чудо, беше на возраст од 10 до 70 години и сите уживаа до крај. Децата дури направија и ѕвездено небо, како на естрадните ѕвезди, кога на средината од настанот прекина електричната енергија во салата на библиотеката. Но, тоа не спречи ништо и не го намали интензитетот на рецитаторскиот мајстор, туку напротив, рецитирајќи од стихозбирката „Бате ќе се жени“ и други свои песни, користејќи призренско-тимочки дијалект, Цениќ ја раскажа приказната за својот народ и неговата историја од сите аспекти, во еден час.
Преку дијалектите во стиховите, фолклорните мотиви, па дури и специфичната стилска обработка, тој го претстави културениот идентитет на својот народ, носејќи го и презентирајќи го при тоа и духот на својот народ низ времето. Неговата способност да комбинира традиционални и современи елементи во поезијата беа воодушевувачки. Како само му успеа?! Во тоа, неверојатно му помогнаа и „дечките“ од ЗОКУМ, Лина Димска и Филип Димкоски, кои, жими бога, крајно успешно, влегуваа во стилот на поетскиот перформанс, но нишлиецот инспиративно „одржа““ поетска лекција.
Суптилно и перфектно, умешно со доза на шарм и глума, рецитирајќи поезија и’ раскажуваше на публиката за значењето на српските поети, познати по своето творештво за деца, Десанка Максимовиќ, Јован Јовановиќ- Змај итн, чии ликови беа отсликани на чадорче за дожд кој го отвори во салата; раскажуваше за српската историја „цар Душан сакал да биде роден во Ниш“ опишувајќи го Ниш во далечниот 19 век, за српската традиција преку нишкиот дијалект, за кавалот, дудукот, гајда и тапанот, но и за трубите карактеристични за Златибор, за потоа да пренесе колку е стар пишаниот збор во Србија, дека поезија за деца се пишувало уште во далечната 1806 година, пред Змај, и во еден здив, преку стихови, да ја раскаже историја, традицијата, убавината и културната, книжевна големина на својот народ. Не заборави и да не’ освои, со неговите песни на српски јазик, една посветена на Борка Талески, во чест на библиотеката, и другата посветена на кодификаторот на македонскиот јазик и големот македонски поет, Блаже Конески, за да потврди дека различните култури треба да се почитуваат.
Поезијата наеднаш стана чудесна! Способна да допре до длабоките слоеви на емоциите, да поттикне размислувања и да создаде слики во умот со само неколку стихови: за себепостоењето, за македонскато културно и цивилизациско наследство, за традицијата и историјата, за книжевните парчиња уметност од Констандин Миладинов, Прличев, Жинзифов, Кочо Рацин, Блаже Конески…на кој им треба само нова форма за да допрат и да се постојано во нашето секојдневие, да оживеат, да се шират и раскажуваат, за да го цениме и вреднуваме нашето постоење… Поезијата како магија го претвори обичното во исклучително и остави простор и за заклучок – и ние сме народ кој е дел од нешто големо – со исклучителни умови, фолклор, традиција, јазик и пишан збор, и ние имаме корени, историја и културна светлина – ни недостига само, ете тоа, повеќе СЕБЕПОЗНАВАЊЕ и СЕБЕВРЕДНУВАЊЕ!
